Kardeş Kıskançlığı Nedir?

Metin MERCİMEK

Çocuklar arasındaki yaş farkının kardeş kıskançlığı üzerindeki etkileri yapılan araştırmalar ile kanıtlanmış durumdadır. Çok büyük yaş farkları kuşak farkı yaratırken, çok küçük yaş farkları da çocukların ihtiyaçlarının çatışmasına neden olmaktadır. 

Tuba Yıldırım ÜSTÜNEL

Uzm. Psikolog

Kıskançlık, yitirilmek istenmeyen bir kişi ya da ilişkinin yitirileceği veya tehdit altında olduğu sanısıyla yaşanan karmaşık bir ruhsal yaşantıdır.

Ayrıca kıskançlık, insanoğlunun doğasında olan bir duygudur. Ne var ki, günlük yaşamda kıskançlık yaşayan kişilerin pek çoğunun yaşadıkları bu duygu ile baş edemedikleri ortaya çıkmaktadır. Bunlar ise kıskançlıkları kişi ile ilişkilerinin bozulduğu ve ilişkilerinin eski güzelliğini yitirdiği görülmektedir.

Kıskançlık duygusunu arkadaş grupları arasında da sık sık görebiliyoruz. Kilis’te lise yıllarımda bir arkadaşımız, bizim grubun sosyal yaşantısı daha aktif olması nedeniyle, grubumuza katılmak istedi ve girdikten çok kısa süre sonra bizden ayrıldı. Ancak davranış ve tutumlarıyla kıskançlık duygularını bizlere hissettirmişti.

Şimdi bu arkadaşımız, aramıza girememenin ezikliği ve girdikten sonra da bizlerle uyum sağlayamamasının nedenine bir göz atacak olursak, kendisine olan yetersizlik inancı, başkalarını her zaman daha iyi görme, gözünde büyütme ve kendini gerçek anlamda tanımamasından kaynaklanabilir. Bu konuya başka bir açıdan baktığımızda ise, arkadaşımızın kendinde mevcut olan özgüven eksikliğini çarpıtma yoluyla kendini ispat etme isteği veya sürekli endişe, korku ve kaygı girdabının içinde yer alması nedeniyle bu duyguyu yaşamış da olabilir.

Gelelim kardeş kıskançlığına. Peki kardeş kıskançlığı kendini nasıl belli eder? Bununla ilgili olarak uzmanlar şöyle yorum yapmaktadırlar:  

“Bazı çocuklar kardeşlerini kıskandıklarını hem davranışlarıyla hem de sözleriyle açıkça belli ederlerken, bazıları bunu daha üstü kapalı şekilde yapmayı tercih ederler. Bebeği sevmediğini, onu istemediğini, evden gitmesini istediğini söyleyebilir; bebeğe zarar verici davranışlarda bulunabilir veya anne bebekle ilgilendiği zaman aşırı tepkiler vererek buna engel olmaya çalışabilir. Bazen de bunun tam tersi olarak bebeğe aşırı ilgi ve sevgi gösterip, adeta bir ebeveynlik rolü üstlenerek anne babasının kaybetmiş olduğu ilgisini geri kazanabileceğini düşünebilir.”

Ayrıca kardeş kıskançlığı yalnızca çocukluk dönemini mi kapsar? Yoksa yetişkinlikle de yansımaları görülür mü? Bu önemli soruya da şöyle bir karşılık alıyoruz: 

 “Kardeş kıskançlığı denilince kişilerin aklına daha çok çocukluk dönemi kıskançlıkları gelmesine karşın, bu durum zaman zaman tüm hayatı etkileyen bir süreç olabilmektedir. Ailenin yanlış tutumları ve değiştirilmemiş hatalı davranışları sebebiyle bu süreç çocukluk döneminde sağlıklı olarak atlatılmamışsa, yetişkinlik döneminde de bireyleri etkileyebilecek bir durum haline dönüşebilmektedir.”

Unutmamamız gerekir ki, kıskançlık sürecini yönetmekte en büyük rol, anne ve babaya düşmektedir. Kardeş kıskançlığında çocuğu üzen yeni gelen kardeş gibi gözükse de aslında kaybolduğunu düşündüğü anne babasının ilgi ve sevgisidir.