YENİ DÖNEM, HUKUK VE MEÇHUL GELECEK

18-03-2021 14:39
26389

A⁺ A^-

Artık biz de Amerika gibi başkanlıkla yönetiliyoruz. Başlangıçta büyük beklentiler ve hayaller oluşturulmuştu. Pek çok umut vardı. En çok akılda kalanı ise; milli gelirimiz yükselecek, Cumhurbaşkanı Başbakan çatışması sona erecek, çift başlılık yok olacak ve çok hızlı kararlar alınacaktı. Evet, mutlaka iyi yönleri de oldu. Mesela karar almayı bir ölçüde hızlandırdı. Ancak, denetimsizlik ve keyfilik arttığı için, hatalar da çoğaldı. HIZLI KARAR Daha “hızlı karar” alıyoruz ancak bu hız,yanlış kararların da hızlıalınmasına neden oluyor. Doğru karar, hızlı alındığında önemlidir. Yanlış karar hızlı alındığındaise telafisi mümkün olmayan sonuçlar doğurabilir. Mesela, Libya’ya asker gönderdiğimizi bir sabah televizyonlarda geçen altyazıyla öğrendik. Eskiden olsa günlercetartışılır, müzakere edilir, doğru ve yanlış tarafları ortaya dökülür, sonuçta temkinlive süreli bir tezkere ortaya çıkardı. Bu dönemde ülkemizin geldiği özgürlükve adalet sisteminde de durum pek iç açıcı değil. Yürürlükte olan sistemle var olan sorunları çözmek biryana dahakarışık hale geldi. Ülkemizde keyfi uygulamaların, kişiye özel durumlarınve şahsi yaptırımların artması, eşitlikçi ve özgür ortama büyük zarar verdi. Kişiye endeksli bu yeni yapıda,bütün kritik kararlar bir kişiye bağlandı. Bu durumdaparlamenteryapı ve çok seslisistemin rafa kalkmasına neden oldu.Herhangi bir hususta hele de aleyhte farklı şahısların söz söyleme imkânı yok. ÜST KURULLAR Bakanlıklar adeta birer sembolik kurumlar haline geldi.Artık ülkede, Cumhurbaşkanlığı'na bağlı ofisler ve başkanlıklar adı altında etkin kurumlar var. Mesela,“İletişim Başkanlığı” birçok bakanlıktan daha etkili. Keza milletvekillikleri, görevden alınan kızak görevdekibürokratlar gibi işlevsiz. Bürokratik oligarşiden şikayet ederken üst kurullar ülkesi olduk. Bugün iyi konumdaki bir bürokrat, milletvekillerinden daha etkin. Bu hataları engelleyecek ve denetleyecek mekanizma da ortadan kalktı.Böylelikle, bağımsız kuruluşlarve üst kurullar Türkiye'yiözgürlükler liginden küme düşürdü. Adalet mekanizması sarsıldı.Başkanlık sisteminin belki de en büyük defosu “adaletin asli hüviyetini kaybedip hukuk temelli olmaktan uzaklaşması” diyebiliriz. Diğer taraftan Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin birçok davada Türkiye’yi mahkûm ederek yüklüce tazminatlar ödetmesine rağmen, AİHM kararlarının uygulanmaması da ortağı olduğumuz birçok uluslararası anlaşmalara gölge düşürüyor. Özellikle 15 Temmuz hain darbe girişimi sonrası ortaya çıkan kriz, suç olgusunun tekrar tanımlanmasına neden oldu. Böylece somut delil ortadan kalktı ki bu da anayasaya aykırı keyfi ve haksız cezalandırmalara yol açtı. HUKUKTA KEYFİLİK Bu yeni süreç -üst mahkeme kararına karşı direnmek gibi- mahkemelerin kanun ve hukuk tanımadıkları hissi uyandıracak icraatları daortaya koydu. Hukuk askıya alınarak,hala birçoğununsebebini/suçunu bilmediği KHK’larla ihraçların yanı sıra, “beka” söylemi çerçevesinde oluşturulan korku ortamı, binlerce kişinin işinden atılmasına ve cezaevinde yatmasına neden oldu. Gözaltı süreleri uzadı, herkes potansiyel suçlu oldu.Evlere yapılan gece yarısı baskınlar,vaka-i âdiyeden sayılır oldu. Son günlerde ortaya atılan “çıplak arama” ile ilgili şikâyetler artmasına rağmen,meselenin aslını araştırmak yerine görmezden gelindi.Hatta bazı milletvekillerinin akla ziyan söylemleriolayın şuyuunu vukuundan beter hale getirdi. DIŞ İLİŞKİLERDE TUTARSIZLIKLAR Son olarak,en çok tutarsızlıkları dış politikada yaşadık. Dış politikada baştan beri alınan yanlış kararlar ve sürdürülen iki yüzlü tavırlar, ciddi rahatsızlıklara ve tartışmalara yol açtı.Nerede kiminle ne iş tuttuğumuz belli değil. Rusya ve Çin’e yaklaşan Türkiye,hem Avrupa ve Amerika’nın müttefiki, hem de onlardan gelecek yaptırımlara açık hale geldi.Suriye’de Rusya’ya rağmen, Rusya ileiş birliği gibi saçma bir paradoksa sürüklendik. Bütün bunlardan sonra, işin en tehlikeli yanı ne derseniz; Gerçek yüzü ancak 28 Şubat gibi dönemlerde ortaya çıkacak -acı tecrübesini geçmişte yaşadığımız gibi- birinin işbaşına gelecek olma ihtimali. Fani dünyada her seçimin herhangi biri tarafından kazanılma ihtimali göz ardı edilmemeli, bu yetkiyle donatılacak birinin ülkeye ve millete verebileceği zarar hatırdan çıkarılmamalı. Doç. Dr. Necmettin ÇALIŞKAN 18.03.21

BÖLÜMLER

YENİ DÖNEM, HUKUK VE MEÇHUL GELECEK

Necmettin Çalışkan

RAMAZAN’DAN BEKLENTİLER VE HAYATI GÜZELLEŞTİREN ORUÇ

Diğer Yazıları...