Kilis İl Sağlık Müdürlüğü, Mart ayını "Kolorektal Kanser Farkındalık Ayı" olarak ilan etti. Bu ay boyunca, kanser farkındalığını artırmak, kolorektal kanser taramasının önemini vurgulamak ve kalın bağırsak, rektum veya anüs kanserine yakalanma riskini azaltabilecek sağlıklı yaşam tarzı alışkanlıkları kazandırmak amacıyla çeşitli faaliyetler gerçekleştirilmektedir.
Kolorektal kanserler, dünyada ve Türkiye’de yaygın görülen kanser türleri arasında yer almaktadır. Ülkemizde kolorektal kanser, hem erkeklerde hem de kadınlarda en sık görülen 3. kanser türüdür. Dünya çapında her yıl yaklaşık 1,9 milyon yeni kolorektal kanser vakası tespit edilmekte ve 900 binden fazla kolorektal kanser kaynaklı ölüm meydana gelmektedir.
Kalın bağırsak kanserleri, genellikle büyüyene kadar belirti vermezler. Ancak tarama programları sayesinde, henüz kansere dönüşmemiş polipler ve erken dönem lokalize kanserler saptanarak tedavi edilebilir. Erken evrede teşhis edilen kolorektal kanserler büyük ölçüde tedavi edilebilir ve tarama programları ile bu hastalığın sıklığı ve ölüm oranı üzerinde olumlu sonuçlar elde edilebilmektedir.
Kolorektal Kanser Taraması Ülkemizde Ücretsiz Olarak Yapılmaktadır
Türkiye’de Kolorektal Kanser Taraması Ulusal Standartları belirlenerek uygulamaya konulmuştur. 50-70 yaş arasındaki kadın ve erkekler için, Toplum Sağlığı Merkezleri (TSM), Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezleri (KETEM), Sağlıklı Hayat Merkezleri (SHM) ve Aile Sağlığı Merkezleri (ASM)’nde, Gaitada Gizli Kan testi ile 2 yılda bir ücretsiz tarama yapılmaktadır. Ayrıca, bu yaş grubundaki kişilere 10 yılda bir kolonoskopi yapılması önerilmektedir. Tarama sonucunda Gaitada Gizli Kan Testi (GGKT) pozitif çıkan bireyler, ileri tetkik için ikinci ve üçüncü basamak sağlık kuruluşlarına yönlendirilmektedir.
Kolorektal Kanser Risk Faktörleri:
Aşırı kilolu veya obez olmak
Fiziksel olarak aktif olmamak
Fazla işlenmiş (sosis, salam) veya işlenmemiş kırmızı et tüketimi
Tütün ve tütün ürünleri kullanımı
Alkol kullanımı
Diyabet ve insülin direnci
Kolesistektomi
İleri yaş
Ailede kolorektal kanser öyküsü
İrritabl Bağırsak Hastalığı (İBH) öyküsü
Kalıtsal sendromlar (Lynch Sendromu vb.)
Kolorektal Kanser Belirtileri: Kolorektal kanser, belirtileri genellikle sinsi ve silik olan bir hastalıktır. Bununla birlikte, görülebilecek belirtiler şunlardır:
Bağırsak alışkanlıklarında değişiklik (ishal, kabızlık)
Bağırsakta tam boşalmama hissi
Rektal kanama (parlak ya da koyu kırmızı kan)
Dışkının koyu kahverengi veya siyah olması
Karın ağrısı, şişkinlik
Kilo kaybı
Kansızlık, halsizlik, yorgunluk
Ağrılı dışkılama Kolorektal Kanser Tanısı ve Tedavisi: Kolorektal kanser, genellikle belirti vermeden büyür. Bu nedenle, tarama testleriyle erken tanı çok önemlidir. Kolonoskopi ve gizli kan testi gibi yöntemler, kanser gelişmeden poliplerin ve kanserin erken evrede saptanmasını sağlar. Erken teşhis edilen kolorektal kanserler cerrahi müdahale ile tedavi edilebilir. Ayrıca, tedavi sürecinde kemoterapi, radyoterapi, hedefe yönelik tedavi ve immünoterapi gibi seçenekler de kullanılmaktadır.
Kolorektal Kanserlerden Korunma Stratejileri: Kolorektal kanserlerden korunmak için önemli adımlar şunlardır:
Tarama testlerine katılmak
Sağlıklı kiloda olmak ve bunu sürdürmek
Kırmızı et ve işlenmiş et tüketimini sınırlamak, sebze, meyve ve tam tahıl tüketimini artırmak
Yüksek posa içeriği olan besinleri tüketmek
Günde 30-60 dakika orta düzeyde fiziksel aktivite yapmak
Sigara ve alkol kullanmamak
“Kolorektal Kanserlerden Korunmak Sizin Elinizde; Sağlıklı Beslenin, Egzersiz Yapın, Tarama Testlerinizi İhmal Etmeyin”
Kolorektal kanserlerin önlenmesi için doğru beslenme, egzersiz ve tarama testlerinin ihmal edilmemesi büyük önem taşımaktadır. Bu Mart ayında, Kolorektal Kanser Farkındalık Ayı’na dikkat çekmek amacıyla düzenlenen etkinlikler, erken teşhisin önemini vurgulamaktadır. Sağlıklı yaşam alışkanlıkları kazanarak, bu kanser türünden korunabilirsiniz. Haber: Mehmet Çetin
