Son yıllarda hareketsiz yaşam tarzı, teknolojik cihazların yaygın kullanımı, obezite, yaşlanan nüfus ve sigara kullanımının yanı sıra stres, anksiyete ile depresyon gibi psikolojik etkenler nedeniyle omurgaya yönelik problemler giderek daha fazla görülüyor. Çoğumuz omurga ağrısından şikayet ederken, hekime başvurmak yerine, çevremizden veya sosyal medyadan edindiğimiz bilgiler doğrultusunda hareket edebiliyoruz. Ancak dikkat!
Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Prof. Dr. Ferda Özdemir, omurga sağlığı konusunda toplumda yaygın olarak bilinen bazı hatalı bilgilerin ciddi sağlık problemlerine neden olabileceği uyarısında bulunarak, “Doğru sanılan hatalı bilgileri dikkate alarak hareket etmek omurga sağlığını olumsuz etkileyerek ağrı ve hareketlerde zorlanmalara neden olabilir. Ayrıca var olan bel veya boyun fıtığı gibi sorunların daha da ciddileşmesine, hatta kas gücü ile his kayıplarına ve bu nedenle cerrahiye kadar götürebilen tedavi değişikliğine yol açabilir. Dolayısıyla omurga sağlığı için ağrı gibi sorunlarda mutlaka hekime başvurulmalıdır. Doğru duruş, esneklik ve dengeyi arttıran aktiviteler, düzenli yapılan egzersizler, ağırlık kaldırma tekniklerine dikkat etme, doğru yatak ve yastık seçimi, omurga sağlığını korumada yardımcı olur” diyor. Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Prof. Dr. Ferda Özdemir, omurga sağlığı hakkında toplumda doğru sanılan 20 hatalı bilgiyi anlattı; önemli öneriler ve uyarılarda bulundu!
Ağrı hissetmiyorsan omurgan sağlıklıdır. YANLIŞ!
DOĞRUSU: Omurga problemleri bazen belirgin ağrıya neden olmadan gelişebiliyor. Özellikle duruş bozuklukları ve omurga eğrilikleri erken dönemde belirti vermeyebiliyor. Düzenli kontroller, ağrı olmadan da sorunların tespit edebilmesini sağlıyor.
Sadece yaşlılar omurga sorunları yaşar. YANLIŞ!
DOĞRUSU: Boyun, sırt, bel, sakrum ile kuyruk sokumu bölümlerinde oluşan, vücudun temel desteğini oluşturan, dayanıklılığını ve esnekliğini sağlayan bir yapı olan omurgamızın sağlıklı olması genel sağlığımız ve yaşam kalitemiz üzerinde kilit bir rol üstleniyor. Yaşamsal öneme sahip olan omurgamızda oluşan problemler her yaşta görülebiliyor. Gençler, sporcular, hatta çocuklar bile birçok faktör nedeniyle omurga sorunları yaşayabiliyor.
Yaşlandıkça omurga sorunları kaçınılmazdır. YANLIŞ!
DOĞRUSU: Yaşlanma sürecinde omurgada bazı değişiklikler olabiliyor, ancak bu, omurga sorunlarının kaçınılmaz olduğu anlamına gelmiyor. Düzenli egzersiz, doğru duruş ve sağlıklı yaşam tarzıyla omurga sağlığını korumak mümkün oluyor.
Kötü duruş sadece estetik bir sorundur. YANLIŞ!
DOĞRUSU: Duruş bozuklukları sadece estetik değil, aynı zamanda sağlık açısından da ciddi sonuçlar oluşturabiliyor. Hatalı duruş omurga ve eklemlerde aşırı baskıya neden olarak, eklemde bozulmalara ve ağrıya yol açabiliyor.
Sürekli oturmakta bir sakınca yoktur, yeter ki rahat bir sandalyede olun. YANLIŞ!
DOĞRUSU: Rahat bir sandalye bile olsa, uzun süreli oturmak omurgaya zarar verebiliyor. Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Prof. Dr. Ferda Özdemir, hareket eksikliğinin kasların zayıflamasına ve omurgada baskı artışına neden olabileceği uyarısında bulunarak, “Omurga sağlığı için düzenli aralıklarla ayağa kalkmak ve hareket etmek önemlidir” diyor.
Masa başında çalışırken eğik durmak normaldir. YANLIŞ!
DOĞRUSU: Masa başında çalışırken eğik durmak, boyun ve sırt ağrılarına yol açabiliyor Prof. Dr. Ferda Özdemir, “Otururken bilgisayar monitörü göz hizasında olmalı, sırt desteklenmeli ve dik bir duruş sağlanmalıdır” bilgisini veriyor.
Dik oturmak için sırt tamamen düz olmalıdır. YANLIŞ!
DOĞRUSU: Duruş sadece sırtın dik olmasından ibaret değildir. Omurganın doğal eğrilikleri vardır ve sırtı tamamen düz tutmak bu eğrilikleri bozabiliyor. Doğru duruş, omurganın doğal S şeklini koruyarak, omurga ve kaslar üzerindeki stresi en aza indirerek mümkün. Aşırı dik durmak bel ve sırt kaslarında aşırı gerilme ve ağrılara neden olabiliyor.
Egzersiz yapmak omurga sorunlarını kötüleştirir. YANLIŞ!
DOĞRUSU: Toplumdaki yaygın inanışını aksine, uygun egzersizler omurga sağlığını iyileştirebiliyor. Düzenli, doğru yapılan egzersizler kasları güçlendiriyor, esnekliği artırıyor ve buna bağlı olarak omurgayı destekliyor.
Hareketsiz kalmak omurga ağrılarını iyileştirir. YANLIŞ!
DOĞRUSU: Uzun süre hareketsiz kalmak omurga ağrılarını kötüleştirebiliyor. Hareket etmek ve doğru egzersizler yapmak genellikle daha yararlı oluyor.
Sadece sırt kaslarını güçlendirmek yeterlidir. YANLIŞ!
DOĞRUSU: Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Prof. Dr. Ferda Özdemir, omurga sağlığı için sadece sırt kaslarını değil, karın, kalça ve bacak kaslarını da güçlendirmek gerektiğine işaret ederek, “Tüm vücut kaslarının dengeli bir şekilde güçlenmesi, omurga üzerindeki dengesiz bir baskıyı ortadan kaldırır” diyor.
Yatak ne kadar sert olursa, o kadar iyidir. YANLIŞ!
DOĞRUSU: “Sanılanın aksine aşırı sert yataklar omurgaya zarar verebilir” uyarısında bulunan Prof. Dr. Ferda Özdemir, sözlerine şöyle devam ediyor: “Aşırı sert yatak omurganın doğal eğriliklerini desteklemeyebilir. Yumuşak yataklar da omurganın doğal dizilimini desteklemedikleri için ağrıya neden olabilir. Orta sertlikteki, omurgayı düzgün destekleyen ortopedik yataklar en uygun olanlardır”
Sadece sırt üstü yatmak omurga için iyidir. YANLIŞ!
DOĞRUSU: Yanlış uyku pozisyonu omurgada ağrı ve sertliğe neden olabiliyor. Prof. Dr. Ferda Özdemir, “Sırt üstü yatmak bazı sorunlar için uygun olabilir, ancak herkes için en iyi pozisyon bu değildir. Yan yatmak veya bacakların altına ya da arasına yastık koymak omurganın doğal eğriliklerini destekleyebilir” diye konuşuyor.
Sırt ağrısında mutlaka yatak istirahati yapılmalıdır. YANLIŞ!
DOĞRUSU: Uzun süreli yatak istirahati, omurga sorunlarını daha da kötüleştirebiliyor. Hafif egzersizler ve günlük aktiviteleri devam ettirmek genellikle daha iyi sonuç veriyor. Ancak ciddi bir durumda doktor önerisi doğrultusunda kısa süreli istirahat önem taşıyor.
Çatırdama sesleri sağlıklı bir omurganın işaretidir. YANLIŞ!
DOĞRUSU: Omurgadan ya da eklemlerden gelen çatırdama (kırılma) sesleri her zaman bir sorunun işareti olmasa da, bu sesler eklem veya omurga yapılarında hasar olabileceğini de gösterebiliyor. Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Prof. Dr. Ferda Özdemir, sesler sürekli ve rahatsız edici hale gelirse, mutlaka bir doktora başvurulması gerektiği uyarısında bulunarak, “Bunun yanı sıra omurgayı, özellikle de rahatlattığı hissiyle boynu çıtlatmanın eklemde aşınmaya, eklem yapısında bozulmalara ve bunun sonucunda ağrıda artış ile hareket kısıtlılığına neden olabileceği unutulmamalıdır” bilgisini veriyor.
Omurgada ağrı olmadığı sürece ağır yük kaldırmak sorun oluşturmaz. YANLIŞ!
DOĞRUSU: Omurgada ağrının olmaması, omurganın zarar görmediği anlamına gelmiyor. Yanlış teknikle sık sık ağır yük kaldırmak, zamanla omurgada disk kayması ve fıtık gibi ciddi problemler oluşturabiliyor.
Ağır yükü belden eğilerek kaldırmak daha doğrudur. YANLIŞ!
DOĞRUSU: Yükü belden eğilerek kaldırmak, bel omurlarına aşırı baskı yapıyor ve ciddi yaralanmalara neden olabiliyor. Prof. Dr. Ferda Özdemir, “Doğru teknik; dizleri bükerek, sırtı dik tutarak ve yükü olabildiğince gövdeye yaklaştırarak kaldırmaktır” diyor.
Çantayı ya da sırt çantasını omuzda taşımak sorun yaratmaz. YANLIŞ!
DOĞRUSU: Tek omuzda taşınan çantalar omurgada dengesiz bir yüklenmeye neden oluyor. Bu durum omurga eğriliği riskini arttırabiliyor. Omurga sağlığı için sırt çantasının iki omuzda dengeli bir şekilde taşınması gerekiyor.
Omurga sorunları sadece ağır iş yapanlarda olur. YANLIŞ!
Doğrusu: Omurga sorunları sadece ağır işlerde çalışanları değil, masa başı çalışanlarını da etkileyebiliyor. Uzun süre oturarak çalışma, kötü duruş ve ergonomik olmayan çalışma şartları da omurga problemlerine sebep olabiliyor.
Korse kullanmak omurga ağrılarını giderir. YANLIŞ!
DOĞRUSU: Korse, kısa süreli kullanıldığında omurgaya destek sağlayarak ağrıda azalmaya katkıda bulunabiliyor. Ancak uzun süreli kullanımı kasların zayıflamasına neden olabiliyor. Bu durum da omurga sağlığını olumsuz etkileyebiliyor. Dolayısıyla korsenin doktor tavsiyesiyle ve sınırlı süre kullanılması gerekiyor.
Egzersiz yaparken her zaman bel korsesi takmak iyidir. YANLIŞ!
DOĞRUSU: Sürekli korse kullanımı bel kaslarını zayıflatabiliyor ve omurgayı doğal olarak destekleyen kasların işlevini kaybetmesine yol açabiliyor. Bu durum da uzun vadede omurga sağlığını olumsuz etkiliyor.
