Tüberküloz, 2023’te dünyada ölümcül bulaşıcı hastalıklar sıralamasında yeniden üst sıralara çıktı. Bu hastalığa karşı vatandaşları uyaran Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Doç. Dr. Emine Afşin, "Her yıl 10 milyondan fazla insan tüberküloz hastalığına yakalanmaya devam ediyor" dedi.
Bolu İzzet Baysal Eğitim ve Araştırma Hastanesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Doç. Dr. Emine Afşin, Tüberküloz (TB) hastalığı hakkında önemli açıklamalarda bulundu. Her yıl 10 milyondan fazla insanın bu hastalığa yakalandığını ifade eden Doç. Dr. Emine Afşin, tüberkülozun insanların ölüm nedenlerinin baş sıralarında olduğunu dile getirdi.
"Enfeksiyöz ve bulaşıcı bir hastalıktır"
Her yıl hastalanan insanların sayısının artığını söyleyen Doç. Dr. Emine Afşin, "Tüberküloz (TB) önlenebilir ve genellikle tedavi edilebilir, enfeksiyöz ve bulaşıcı bir hastalıktır. 3 yıllık COVID-19 pandemisi ardından TB 2023 yılında dünyada önde gelen bulaşıcı hastalıklardan ölüm nedeni olma sıralamasına geri döndü. Her yıl 10 milyondan fazla insan TB hastalığına yakalanmaya devam ediyor. Bu sayı Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre 2021’den bu yana artmaktadır. Tüberküloz hastalığının genel belirtileri ve hangi organ tutulduysa ona ait belirtileri görülür. Tüberküloz hastalarının genel yakınmaları; özellikle akşama doğru yükselen ateş, gece terlemesi, kilo kaybı, iştahsızlık ve halsizliktir. Akciğer tüberkülozunda ise iki-üç haftadan uzun süren öksürük, balgam çıkarma, değişken miktarlarda kan tükürme, göğüste ve sırtta ağrı, nefes darlığı ve ses kısıklığı görülmektedir. Hastalar bu şikayetleri önemsemez ve hekime başvurmakta geç kalırsa hastalık ilerler ve daha fazla organa yayılır. Bu süre zarfında hastalık da kişiden kişiye daha fazla bulaşmış olur" dedi.
"Odanın güneş görmesi ortamdaki basilleri öldürür"
Hastalığa karşı alınabilecek önlemleri sıralayan Doç. Dr. Afşin, "Tüberkülozda bulaşma; hasta kişinin öksürme veya hapşırması ile ortama saçılan mikropların diğer kişiler tarafından solunması ile olmaktadır. Bu nedenle tüberkülozdan şüphe edildiği andan tedavinin 2-3. haftasına kadar bulaştırıcılığın çok yüksek olduğu bu dönemde hastaların öksürürken ve hapşırırken ağzını mendille kapatması, maske kullanımı, kapalı ve kalabalık ortamlardan uzak durması çok önemlidir. Tedavi altındaki hastanın en azından balgam mikroskopisi negatif olana kadar ayrı bir odada tutulması önemlidir. Hastanın odasına girip çıkanlar da mutlaka maske takmalıdır. Tüberküloz hastalarının bulunduğu ortamları havalandırmak, bu ortamlara temiz hava sağlamak, havadaki bulaştırıcı partikülleri azaltarak, bulaşma ihtimalini azaltır. Odanın güneş görmesi ortamdaki basilleri öldürür. Tüberküloz hastalarının kullandığı mutfak malzemelerini bardak, tabak, kaşık, çatal ve nevresim, havlu gibi ev gereçleri için normal temizlik yapılması yeterlidir" ifadelerini kullandı.
"Doğrudan gözetimli olarak uygulanması gerekmektedir"
Tedavi hakkında yapılacakları söyleyen Afşin, “En az 6 aylık tedavisi olan bu hastalıkta ilaçların düzenli, aksatmadan ve verem savaş dispanseri tarafından doğrudan gözetimli olarak uygulanması gerekmektedir. Tüberküloz hastası ile teması olan kişide enfeksiyon gelişimini ya da tüberküloz enfekte kişide tüberküloz hastalığı gelişimini önlemek için koruyucu tedavi gerekmektedir. Toplumda tüberküloz basili ile enfekte olmuş herkese koruyucu ilaç tedavisi verilmesi mümkün değildir; bu nedenle tüberküloz hastalığı gelişme riski yüksek olan gruplara (küçük çocuklar, bağışıklık sistemi baskılanmış hastalar vb) önerilmektedir. Ülkemizde koruyucu tedavide genellikle tek ilaç altı ay süreyle verilir. İlaçların düzenli kullanılması ve yeterli sürenin tamamlanması çok önemlidir. Ülkemizde çocuklara doğumdan 2 ay sonra yapılan BCG aşısı; tüberküloz basilinin kanla ve lenfatik sistemle yayılmasını engeller. Böylece hayatı tehdit eden miliyer, menenjit tüberküloz gibi durumların ortaya çıkışını azaltır. BCG aşısı, yan etkileri az olan bir aşıdır. Aşıdan sonra görülen komplikasyonlar daha çok aşının dozu, aşılama yeri ve derinliği, aşılanan kişinin yaşı ve bağışıklık sisteminin durumuyla ilgilidir. Tüberkülozdan erken şüphelenilmesi ile erken tanı koyulabilmesi, bulaştırıcılığa gerektiği kadar dikkat edilmesi ve tedavinin aksatmadan düzenli uygulanması ile hedefimiz; veremsiz Türkiye” diye konuştu.