Acıbadem Kayseri Hastanesi Fiziksel tıp ve Rehabilitasyon Uzmanı Dr. Hülya Yüksel, D vitamini eksikliğinin doktor kontrolünde tedavi edilmesi gerektiğini söyleyerek, “Yüksek D vitamini düzeyi D vitamini zehirlenmesine yol açabilir” dedi.
D vitamini eksikliğinin sık görülen bir durum olduğunu söyleyen Acıbadem Kayseri Hastanesi Fiziksel Rehabilitasyon Uzmanı Dr. Hülya Yüksel, “D vitamini yağda çözünen kemik ve diş sağlığı için önemli olan bir vitamindir. Aynı zamanda steroid yapıda olan bir pro hormondur. D vitamini kemik mineralizasyonunda, kas kitlesinin artımında ve ruhsal, psikolojik sağlığın sağlanmasında önemli bir vitamindir. D vitamini eksikliği sık gördüğümüz bir durum. D vitamini eksikliğinde kişilerde çabuk yorulma, kas-eklem hastalıkları, ruhsal bozuklukların olması, depresyon, yine kalp hastalıklarının artışı ve bazı kanser türlerinde artış görebiliyoruz. D vitamini eksikliği olan kişiler bize genellikle yorgunluk, halsizlik, saç dökülmesi, kas-eklem ağrıları şikâyetleriyle başvurabiliyorlar. D vitamini eksikliği yaşlılarda kas kitlesinin kaybına bağlı olarak düşmeyle sonuçlanabiliyor. O yüzden D vitamini düzeyini ölçüp ona göre tedavi vermemiz uygun oluyor. D vitamini düzenli aralıklarla ölçüm yapılması ve eksikliğinde tedavi verilmesi gereken bir durum. D vitamini düzeyini kanda 25 hidroksi vitamin D şeklinde ölçebiliyoruz. Nanogram bölü mililitre cinsinden hesaplıyoruz. 50 ila 70 nanogram bölümü nanogram bölü litre cinsinden baktığımızda D vitamininin optimal düzeyi 50 ile 70 olarak değerlendiriliyor” dedi.
“Yüksek D vitamini zehirlenmeye yol açabilir”
Yüksel, 100 - 150 ng/mL düzeyinde olan D vitamininin zehirlenmeye sebep olabileceğini söyleyerek, “100 - 150 ng/mL D vitamini, hiper vitamin özü dediğimiz D vitamini zehirlenmesine yol açan düzey. O yüzden mutlaka doktor kontrolünde D vitamini kullanılması öneriliyor. D vitamini eksikliği güneş maruziyeti az olanlarda, cilt melanin seviyesinin yüksek olduğu koyu renk tene sahip olan bireylerde, yaşlılarda ve sağlık problemi olan, kronik hastalıkları olan kişilerde böbrek rahatsızlığı ve karaciğer rahatsızlığı olan kişilerde D vitamini eksikliğini daha sık görmekteyiz. Günlük idame D vitamini tedavisi kişiden kişiye değişir. Çocuklarda bu oran daha yüksekken, yaşla beraber günlük 600-800 internasyonel (IU) ünite olarak ihtiyacımız bulunmakta. Yine D vitamini eksikliğinin tedavisini mutlaka uzman kontrolünde yaptırmanızı öneriyoruz. D vitamini eğer 20 nanogram bölü litrenin altında ise D vitamini eksikliği koyuyoruz. 12 buçuk miligramın altında ise şiddetli D vitamini eksikliği tanısı koyuyoruz. D vitamini eksikliği olan bireylere haftalık 50 bin internasyonel (IU) ünite D vitamini yükleme tedavisini 8 hafta boyunca yapıyoruz. Haftalık 50 bin ünite. Daha sonra idame doza geçiyoruz” ifadelerini kullandı.
D vitamininin yüzde 90 oranında ciltte ultraviyole ışınlar aracılığıyla sentezlendiğini söyleyen Yüksel, “D vitamini hakkında sıkça sorulan sorulardan biri de D vitaminini ne zaman almalıyım? D vitaminini kahvaltıdan sonra almanız öneriliyor. Tok karnına öneriliyor. Yine D vitaminini hangi besinlerle tüketilebileceği de sık sorulan sorulardan. Biliyorsunuz D vitamini yüzde 90 oranında ciltte ultraviyole ışınları aracılığıyla sentezlenir. Yüzde 10 oranında da gıdalarla alınabilmektedir. Kış mevsimlerinde güneşte kalma zamanımızın azalması, güneşe bağlı olarak sentezinin D vitamini azalması nedeniyle gıdalarla da yüzde 10’luk kısmın alınması D vitamini eksikliğine yol açabiliyor. Yeteri D vitamini sentezi için 15-20 dakika güneşlenmek yeterlidir. Güneş kremi kullanılmamalıdır.
Gıdalarda yüzde 10’u somon balığında, uskumru balığında bulunuyor. Aynı zamanda yumurta sarısı, yeşil sebzeler ve yeşillikler de D vitamininden zengin ürünlerdendir. Yine süt ürünleri de D vitamininden zengin ürünlerdendir. Bunlar yüzde 10 oranında alınıyor. Biz kış mevsiminde genellikle yüzde 90’lık güneşten sentezlenmeyi sağlayamadığımız kişilerde D vitamini kontrol düzeyine göre D vitamini takviyesini dışarıdan yapıyoruz” dedi.
“D vitamini eksikliği bazı hastalıklara neden oluyor”
Dr. Hülya Yüksel, D vitamini eksikliğinin mutlaka tamamlanması gerektiğini söyleyerek, “D vitamininin kalsiyum ve fosfor emilimini arttırarak kemik kitlesinin artmasında da faydası vardır. D vitamini eksikliğinde çocuklarda raşitizm, yetişkinlerde ise osteomalazi ve osteoporoz dediğimiz kemik erimesi görülür. Eş zamanlı olarak D vitamini eksikliğinde bağışıklık sisteminin zayıflamasına bağlı grip, soğuk algınlığı gibi hastalıkların oluşumu da artmaktadır. Yine otoimmün hastalıkların da D vitamini eksikliğine bağlı aktif seyretmesini görebiliyoruz. Yine Tip-1 ve Tip-2 diyabet hastalığında glikoz toleransını bozduğu için düzensizleşmeye neden olabiliyor. O yüzden D vitamini eksikliğinde mutlaka bu eksikliğin yerine konması önerilir” ifadelerini kullandı.